Đề nghị và phê chuẩn Tu chính án 19 Hiến pháp Hoa Kỳ

Chuyên chú tu chính án liên bang

Carrie Chapman Catt, Hội trưởng Hiệp hội nữ tuyển Hoa Kỳ toàn quốc, lập lên "Kế đắc thắng" bảo đảm thông qua Tu chính án thứ 19.

Năm 1900, Carrie Chapman Catt kế nhiệm Susan B. Anthony làm hội trưởng Hiệp hội nữ tuyển Hoa Kỳ toàn quốc, chấn hưng tổ chức và chuyên chú vận động thông qua tu chính án liên bang cùng với ủng hộ phụ nữ muốn thúc đẩy tiểu bang mình thông qua luật nữ tuyển. Kế hoạch cô đặt tên là "Kế đắc thắng" có vài mục đích: phụ nữ ở tiểu ban quy định sẵn nữ tuyển tổng thống (quyền bầu cử cho Tổng thống) thì vận động thông qua tu chính án nữ tuyển liên bang, phụ nữ tin rằng có thể ảnh hưởng nghị hội tiểu bang thì vận động tu chính hiến pháp, ở bang miền nam thì giành được nữ tuyển sơ cấp (quyền bầu cử với cuộc tuyển chọn ứng viên tiểu bang);[44] Cùng lúc, Hiệp hội hoạt động để ứng viên quốc hội ủng hộ nữ tuyển được đắc cử.[41] Đến năm 1915, Hiệp hội nữ tuyển Hoa Kỳ toàn quốc là tổ chức lớn mạnh, có 44 chi nhánh tiểu bang và hơn 2 triệu thành viên.[44]

Alice Paul cùng Lucy Burns chia đường với Hiệp hội Hoa Kỳ toàn quốc, thành lập Liên hiệp Quốc hội nữ tuyển vào năm 1913 để vận động cho chính phủ liên bang hành động bằng luật pháp. Một trong các việc đầu tiên làm là tổ chức diễu hành nữ tuyển ở Washington, D.C. vào ngày 3 tháng 3 năm 1913, ngày trước khi Woodrow Wilson nhậm chức. Sự kiện thu hút hơn 5,000 người tham gia cùng sự chú ý của giới truyền thông quốc gia, nhưng Wilson không hành động ngay. Tháng 3 năm 1917, Liên hiệp Quốc hội sát nhập với Đảng phụ nữ tuyển cử miền tây mà lập Đảng phụ nữ toàn quốc, có chiến thuật chủ động hơn bao gồm tổ chức nhiều sự kiện kháng mệnh hòa bình cực đoan và biểu tình gây tranh cãi hơn để thu hút sự chú ý cho vấn đề nữ tuyển.[45]

Nữ tuyển và lòng yêu nước Thế chiến thứ nhất

"Những lính gác thầm lặng" bắt đầu cuộc vận đội hai năm rưỡi trước Bạch Cung (1917)

Khi Thế chiến thứ nhất khai mở vào năm 1914, phụ nữ ở tám bang đã giành được quyền bầu cử, nhưng sự ủng hộ tu chính án liên bang vẫn hững hờ; cuộc chiến làm cấp bách cuộc đấu tranh vì lá phiếu. Khi Hoa Kỳ tham chiến, Catt có quyết định gây tranh cãi ủng hộ tham gia, bất luận tâm ý thân hòa của nhiều đồng nghiệp và người ủng hộ.[46] Trong khi phụ nữ tham gia làm việc để thay đàn ông ngoài chiến trường nhằm giúp đỡ chiến chính, lấy nhiều vị trí như y tá, công nhân cứu tế và tài xế cứu thương,[47] Hiệp hội Hoa Kỳ toàn quốc xét rằng phụ nữ hy sinh thì nên được bầu cử, Đảng phụ nữ toàn quốc chỉ ra tính vô lý của đấu tranh vì dân chủ ở nước ngoài trong khi hạn chế trong nước.[41] Năm 1917, Đảng phụ nữ toàn quốc bắt đầu đứng gác ngoài Bạch cung để cho vấn đề nữ tuyển có chú ý.

Năm 1914, tu chính án hiến pháp do Sargent đề xuất, có biệt danh "Tu chính án Susan B. Anthony", một lần nữa Thượng viện xem xét và phủ quyết.[27] Tháng 4 năm 1917, "Tu chính án Anthony" trở thành Tu chính án thứ 19 tái trình lên Hạ viện và Thượng viện. Các thành viên đứng gác của Đảng phụ nữ toàn quốc có biệt danh "Lính gác thầm lặng" tiếp tục biểu tình trên lề đường ngoài Bạch Cung, ngày 4 tháng 7 năm 1917 cảnh sát bắt giữ 168 trong số người biểu tình và bỏ tù ở Lorton, Virginia. Vài tù nhân kể cả Lucy Burns và Alice Paul đi tuyệt thực, người khác thì bị đút ăn, lính canh tù đối xử tàn nhẫn với vài người, Vài tháng sau, những phụ nữ được thả, chủ yếu bởi sức ép dư luận.[45]

Thử thách nghị trường cuối cùng

Tranh biếm họa của Nina Allender dành cho Tổng thống Wilson xuất bản trong tờ The Suffragist vào ngày 3 tháng 10 năm 1917

Năm 1918, Tổng thống Wilson có cuộc bầu cử giữa kỳ khó khăn và phải trực tiếp đối mặt vấn đề nữ tuyển.[41] 15 tiểu bang đã quy định quyền bầu cử cho phụ nữ, lúc đấy Tổng thống hoàn toàn ủng hộ tu chính án liên bang.[48][49] Đề nghị đưa ra Hạ viện vào tháng 1 năm 1918 thông qua bằng chỉ một phiếu, tiếp đến Thượng viện tổ chức biểu quyết, Wilson cầu khẩn ngay trên nghị sảnh, việc làm vô tiền lệ đương thời.[50] Trong bài phát biểu ngắn, Tổng thống nối quyền nữ tuyển với chiến tranh, hỏi: "Liệu chúng ta sẽ chỉ cho họ chia sẻ đau khổ hy sinh mà không quyền lợi tự do?"[41] Ngày 30 tháng 9 năm 1918, đề nghị thiếu hai phiếu dể thông qua, khiến Đảng phụ nữ toàn quốc vận động chống các thượng nghị sĩ đã biểu quyết không đồng ý.[49]

Giữa tháng 1 năm 1918 và tháng 6 năm 1919, Hạ viện và Thượng viện tổ chức biểu quyết tu chính án liên bang 5 lần,[41][50][51] mỗi lần rất gay go, các đảng viên Dân chủ miền nam liên tục từ chối cho phụ nữ bầu cử.[50] Các nhà nữ tuyển thúc Tổng thống Wilson triệu tập khóa họp Quốc hội đặc biệt, ông đồng ý định ngày 19 tháng 5 năm 1919. Ngày 21 tháng 5, tu chính án thông qua ở Hạ viện 304-89, có 42 phiếu nhiều hơn cần thiết,[52] ngày 4 tháng 6 thông qua ở Thượng viện 56-25, 37 Thượng nghị sĩ cộng hòa cùng với 19 Dân chủ sau khi giới đảng viên Dân chủ miền nam ngưng trở nghị.[41] Sau cùng, 76% số Thượng viện cộng hòa bỏ phiếu tán thành, trong khi 60% Dân chủ phản đối.[53]

Phê chuẩn

"Vấn đề trọng đại ở trạm bầu" (Judge, 25 tháng 10 năm 1919)Mức nữ tuyển luật cho phép cao nhất trước khi Tu chính án thứ 19 ban hành:[54][55]
  Bầu cử đầy đủ
  Bầu cử Tổng thống
  Primary suffrage
  Municipal suffrage
  School, bond, or tax suffrage
  Municipal suffrage in some cities
  Primary suffrage in some cities
  No suffrage

Carrie Chapman Catt và Alice Paul lập tức động viên thành viên của Hiệp hội Hoa Kỳ toàn quốc và Đảng phụ nữ toàn quốc thúc đẩy các tiểu bang phê chuẩn tu chính án. Trong vài ngày có Illinois, WisconsinMichigan nghị hội đang họp, Tháng 7, Montana, ArkansasNebraska đã phê chuẩn.[52] Phê chuẩn ở các bang khác khó đạt được hơn, hầu hết sự đối lập tu chính án đều đến từ giới đảng viên Dân chủ miền nam; chỉ một tiểu bang miền nam (Texas) và bốn bang lân cận phê chuẩn.[41] Alabama cùng Georgia là những bang đầu tiên không phê chuẩn. Thống đốc Louisiana vận động kêu gọi 13 bang không thừa nhận. nghị hội của Maryland từ chối phê chuẩn và cố ngăn các bang khác. Carrie Catt bắt đầu vận động các thống đốc miền tây khuyến khích hành động nhanh chóng. Cuối năm 1919, tổng cộng có 22 tiểu bang phê chuẩn tu chính án.[52]

Bưu thiếp phản nữ tuyển: Lũ nữ tuyển trên con đường chủ chiến

Đối kháng với phê chuẩn có nhiều hình thức: giới phản nữ tuyển tiếp tục cho rằng tu chính án sẽ không bao giờ được phê chuẩn khi bầu cử tháng 11 năm 1920 đến và các phiên họp đặc biệt chỉ tốn thời gian, công sức. Các đối thủ khác kiện đòi phải phê chuẩn bằng cuộc trưng cầu dân ý tiểu bang. Tháng 6 năm 1920, sau khi Hiệp hội Hoa Kỳ toàn quốc lẫn Đảng phụ nữ toàn quốc vận động quyết liệt, 35 trong 36 nghị hội tiểu bang cần thiết đã phê chuẩn;[52] việc sẽ do Tennessee quyết định. Giữa tháng 7 năm 1919, đối thủ lẫn người ủng hộ Tu chính án Anthony đến Nashville để vận động Đại hội. Carrie Catt, thay mặt Hiệp hội Hoa Kỳ toàn quốc, hợp tác với các lãnh đạo nữ tuyển gồm Anne Dallas Dudley và Abby Crawford Milton. Sue Shelton White, dân Tennessee bản xứ đã tham gia biểu tình ở Bạch Cung và đã đi cùng "Prison Special" thay mặt Đảng phụ nữ toàn quốc.[56] Chống đối có giới "Antis", cụ thể là Josephine Pearson, chủ tịch Liên hiệp phản đối Tu chính án Susan B. Anthony Phụ nữ miền Nam, đã làm chủ nhiệm khoa triết lý ở Christian College tại Columbia.[42] Pearson có Anne Pleasant giúp đỡ, chủ tịch Liên hiệp phản đối Phụ nữ Louisiana và vợ cựu thống đốc Louisiana. Đặc biệt ở miền Nam, vấn đề nữ tuyển gắn liền với vấn đề chủng tộc,[57] tuy phụ nữ da trắng lẫn gốc Phi đều vận động thông qua nữ tuyển, vài nhà nữ tuyển da trắng cố làm hài lòng các bang miền nam rằng lá phiếu cho phụ nữ sẽ làm vô hiệu số phiếu da đen củng cố thượng địa da trắng.[41] Với giới phản nữ tuyển ở miền Nam ("Antis"), tu chính án liên bang xem là "luật cưỡng bách" mà Quốc hội có thể dùng để không chỉ thi hành điều khoản bầu cử cho phụ nữ mà còn cho đàn ông gốc Phi trong thật tế không được đi bầu thậm chí sau khi Tu chính án thứ 14 và 15 thông qua. Carrie Catt cảnh cáo các lãnh đạo nữ tuyển ở Tennessee rằng nhóm "Anti-Suffs" sẽ dựa vào "dối trá, bóng gió và gần sự thật" nêu lên vấn đề chủng tộc làm luận điểm mạnh trong lý luận họ.[42]

Trụ sở Hiệp hội chống nữ tuyển toàn quốc

Trước khi phiên họp Đại hội mở vào ngày 9 tháng 8, người ủng hộ lẫn đối thủ vận động thành viên Thượng viện và Hạ viện Tennessee. Tuy thống đốc Dân chủ của Tennessee Albert H. Robert ủng hội phê chuẩn, hầu hết các nhà lập pháp vẫn chưa dứt ý, giới phản nữ tuyển nhắm vào họ, chờ tàu họ đến Nashiville để trình bày quan điểm. Khi Đại hội triệu tập vào ngày 9 tháng 8, hai bên dựng trạm ngoài nghị sảnh, phân phát hoa hồng màu vàng cho những người ủng hộ nữ tuyển và màu đỏ cho giới "Antis". Ngày 12 tháng 8, nghị hội tổ chức họp về đề nghị nữ tuyển, hôm sau Thượng viện biểu quyết 24-5 ủng hộ phê chuẩn. Trong khi Hạ viện chuẩn bị xem xét vấn đề phê chuẩn vào ngày 18 tháng 8, việc vận động gia tăng.[56] Chủ tịch Hạ viện Seth M. Walker cố đem quyết nghị phê chuẩn ra xem xét, nhưng bất thành hai lần có tỷ số biểu quyết 48-48. Kết quả biểu quyết sẽ rất cân ngang. Hạ nghị sĩ Harry Burn, đảng viên Cộng hòa, đã biểu quyết đem quyết nghị ra xem xét cả hai lần, khi tổ chức lần nữa, Burn bỏ phiếu ủng hộ. Ông 24 tuổi nói rằng ông ủng hộ quyền nữ tuyển như "quyền lợi đạo đức", nhưng đã biểu quyết chống bởi tin rằng cử tri không tán thành. Trong những phút cuối cùng trước cuộc biểu quyết, ông nhận thư ngắn từ mẹ thúc ông bỏ phiếu ủng hộ. Tin đồn lập tức lan rằng Burn và các nhà lập pháp khác đã bị hối lộ, nhưng phóng viên báo chí không hề tìm thấy bằng chứng nào.[56]

Cùng ngày Đại hội phê chuẩn, chủ tịch Walker đệ trình kiến nghị tái xét, khi trở nên rõ rằng ông không có đủ phiếu cho kiến nghị thông qua, các hạ nghị sĩ chống nữ tuyển lên chuyến tàu từ Nashville đến Decatur, Alabama để ngăn Hạ viện quyết định kiến nghị tái xét bằng cách không có số người cần thiết. 37 nhà lập pháp chạy đến Decatur, đưa ra công bố rằng phê chuẩn tu chính án sẽ vi phạm lời thể bảo vệ hiến pháp tiểu bang của họ;[56] chiêu trò không thành công. Chủ tịch Walker không lấy được thêm số phiếu nào trong thời hạn, khi Hạ viện họp tiếp để làm bước thủ tục cuối cùng để khẳng định phê chuẩn, các nhà nữ tuyển Tennessee lấy cơ hội chế giễu các nhà lập pháp Anti vắng mặt bằng cách ngồi ở bàn trống của họ. Khi việc phê chuẩn cuối cùng khẳng định, một nhà nữ tuyển trên thềm Hạ viện đánh một chiếc Chuông Tự do thu nhỏ.[42]

Ngày 18 tháng 8 năm 1920, Tennessee phê chuẩn Tu chính án thứ 19, 50 trong số 99 thành viên Hạ viện bỏ phiếu tán thành.[48][58] Sau khi ký chứng thư phê chuẩn, Thống đốc Tennessee gửi bằng đường thư đến Bộ trưởng ngoại giao Bainbridge Colby, văn phòng nhận được lúc 4:00 sáng ngày 26 tháng 8 năm 1920. Một khi chứng nhận đúng, Colby ký bản Tuyên ngôn Tu chính án hiến pháp nữ tuyển trước chỉ các thư ký mình, làm Tu chính án thứ 19 chính thức thành luật hôm đấy.[59] Việc này là bước phê chuẩn cuối cùng cần thiết cho thêm tu chính án vào Hiến pháp,[60] khiến Hoa Kỳ làm nước thứ 27 trên thế giới cho phép phụ nữ bầu cử.[12]

Thứ tự phê chuẩn

Alice Paul và các nhà nữ tuyển khác khâu một sao lên cờ nữ tuyển cho mỗi bang phê chuẩn Tu chính án thứ 19

Quốc hội giao nộp Tu chính án thứ 19 vào ngày 4 tháng 6 năm 1919, những tiểu bang sau phê chuẩn:[61][62]

  1. Illinois (10 tháng 6 năm 1919)[63][64][note 3]
  2. Wisconsin (10 tháng 6 năm 1919)[63][64]
  3. Michigan (10 tháng 6 năm 1919)[66]
  4. Kansas (16 tháng 6 năm 1919)[67]
  5. Ohio (16 tháng 6 năm 1919)[68][69][70]
  6. New York (16 tháng 6 năm 1919)[71]
  7. Pennsylvania (24 tháng 6 năm 1919)[70]
  8. Massachusetts (25 tháng 6 năm 1919)[70]
  9. Texas (28 tháng 6 năm 1919)[70]
  10. Iowa (2 tháng 7 năm 1919)[note 4]
  11. Missouri (3 tháng 7 năm 1919)
  12. Arkansas (28 tháng 7 năm 1919)[72]
  13. Montana (30 tháng 7 năm 1919)[72] (2 tháng 8 năm 1919);[note 4][note 5]
  14. Nebraska (2 tháng 8 năm 1919)[72]
  15. Minnesota (8 tháng 9 năm 1919)
  16. New Hampshire (10 tháng 9 năm 1919)[note 4]
  17. Utah (30 tháng 9 năm 1919)[73]
  18. California (November 1, 1919)[72]
  19. Maine (5 tháng 11 năm 1919)[74]
  20. North Dakota (1 tháng 12 năm 1919)[72]
  21. South Dakota (4 tháng 12 năm 1919)[74]
  22. Colorado (12 tháng 12 năm 1919)[72] (15 tháng 12 năm 1919)[note 4]
  23. Kentucky (6 tháng 1 năm 1920)[72]
  24. Rhode Island (6 tháng 1 năm 1920)[72]
  25. Oregon (12 tháng 1 năm 1920)[74]
  26. Indiana (16 tháng 1 năm 1920)[75][76]
  27. Wyoming (26 tháng 1 năm 1920)[77][note 6]
  28. Nevada (7 tháng 2 năm 1920)[72]
  29. New Jersey (9 tháng 2 năm 1920)[77][note 7]
  30. Idaho (11 tháng 2 năm 1920)[77]
  31. Arizona (12 tháng 2 năm 1920)[77]
  32. New Mexico (16 tháng 2 năm 1920)[77][note 8]
  33. Oklahoma (23 tháng 2 năm 1920)[78][note 9]
  34. West Virginia (10 tháng 3 năm 1920, xác nhận 21 tháng 9 năm 1920)[note 10]
  35. Washington (22 tháng 3 năm 1920)[note 11]
  36. Tennessee (18 tháng 8 năm 1920)[81][note 12][82]

Để phê chuẩn thành công cần 36 tiểu bang, Tennessee hoàn tất quá trình. Tuy không phê chuẩn, những bang sau duyệt y tu chính án sau khi ban hành. Vài tiểu bang không tiểu bang không triệu tập phiên lập pháp để tổ chức biểu quyết đến sau, vài từ chối khi giao nộp và đổi ý nhiều năm sau, việc phê chuẩn cuối cùng diễn ra vào năm 1984.[61][83]

  1. Connecticut (14 tháng 9, 1920, tái khẳng định vào ngày 21 tháng 9, 1920)
  2. Vermont (8 tháng 2, 1921)
  3. Delaware (6 tháng 3, 1923, sau khi bị phủ quyết vào ngày 2 tháng 6, 1920)
  4. Maryland (29 tháng 3, 1941, sau khi bị phủ quyết vào ngày 24 tháng 2, 1920; không được chứng nhận cho đến ngày 25 tháng 2, 1958)
  5. Virginia (21 tháng 2, 1952, sau khi bị phủ quyết vào ngày 12 tháng 2, 1920)
  6. Alabama (8 tháng 9, 1953, sau khi bị phủ quyết vào ngày 22 tháng 9, 1919)
  7. Florida (13 tháng 5, 1969)[84]
  8. South Carolina (1 tháng 7, 1969, sau khi bị phủ quyết vào ngày 28 tháng 1, 1920; không chứng nhận cho đến ngày 22 tháng 8, 1973)
  9. Georgia (20 tháng 2, 1970, sau khi bị phủ quyết vào ngày 24 tháng 7, 1919)
  10. Louisiana (11 tháng 6, 1970, sau khi bị phủ quyết vào ngày 1 tháng 7, 1920)
  11. North Carolina (6 tháng 5, 1971)
  12. Mississippi (22 tháng 3, 1984, sau khi bị phủ quyết vào ngày 29 tháng 3, 1920)

Liên quan

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Tu chính án 19 Hiến pháp Hoa Kỳ http://www.blacksuffragette.com http://www.blacksuffragette.com/nacwc-2 http://www.blacksuffragette.com/the-church http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?n... http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?n... http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?n... http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?n... http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?n... http://fortune.com/2018/08/01/hillary-clinton-stev... http://www.nashcountrydaily.com/2018/09/18/dolly-p...